Wil je meer of minder lezen? Waarom superduidelijk schrijven ook zo fijn is voor hoogopgeleide mensen. En waarom ze dat zelf zo moeilijk inzien :-)

Inmiddels heb ik al heel wat teksten  herschreven zodat meer mensen ze – sneller – begrijpen. Veel organisaties willen dan teksten op Taalniveau B1 of nog makkelijker, op Taalniveau A2. Wat ik in dat proces eigenlijk altijd meemaak, is dat hoogopgeleide mensen de teksten vervolgens beoordelen. Vandaag deel ik met je wat ik dan vaak hoor, hoe ik daarop reageer en waarom.

Ik vind dat andere woord mooier

Op de middelbare school leer je dat het beter is als je woorden met dezelfde betekenis afwisselt. Zo kan het gebeuren dat je een brief  een paar zinnen later een schrijven noemt of zelfs een epistel. Die neiging om het mooi te willen doen, zit diep bij veel mensen. Daarom krijg ik vaak de feedback over een regel die ik altijd toepas: gebruik hetzelfde woord voor het zelfde begrip.

Mooi boeit niet, het gaat erom dat je lezers je tekst begrijpen

Maar dat bedoelde ik eigenlijk niet

Soms lijkt het alsof duidelijkheid eigenlijk niet de bedoeling was: In de komende periode van 10 jaar, willen we onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om de subsidies uit te breiden voor het verduurzamen van uw woning door middel van isolatie. We hebben overigens op korte termijn nog geen plannen in die richting. Als ik dat herschrijf, krijg je iets als: U krijgt geen subsidie om uw woning te isoleren… Duidelijk schrijven betekent dat je teruggaat naar de essentie. Voor je lezer! En soms zijn organisaties juist gewend zich achter mooie woorden te verschuilen. Ik herinner me nog een echte f*ck up in de telecom, waarbij uiteindelijk alle klanten een brief kregen met als boodschap: ‘Door een omissie onzerzijds…’ Eerlijk is eerlijk, ik vond dat toen ook een mooie vondst. Want ik was onderdeel van diezelfde cultuur.

Als je het niet kan uitleggen, moet je het veranderen.

Duidelijkheid legt soms pijnlijk bloot waar je processen niet op orde zijn. Dat betekent werk aan de winkel, maar niet voor de tekstschrijver 🙂

Het is wel staccato zo

Zeker bij teksten op Taalniveau A2, zorg ik altijd voor dezelfde opbouw van zinnen: We hopen dat u prettig woont in Werkendam. U leest hier een paar regels. Ook dit is anders je op school hebt geleerd. Daar leer je om lange en korte zinnen af te wisselen. Terwijl ik graag een punt zet waar dat kan.

Steeds dezelfde opbouw maakt je tekst voorspelbaar en sneller te begrijpen.

Het hoeft toch niet zo simpel?

Als je zelf al een heel leven tussen andere hoogopgeleide mensen leeft en werkt, snap je vaak niet dat anderen meer moeite hebben met lezen en taal. Ik heb behoorlijk wat tijd doorgebracht in call centers. Als ik een euro had voor elke keer dat iemand vacature in plaats van factuur zei, was ik nu rijk. Dit is niet om mensen naar beneden te halen, het is een voorbeeld dat voor veel mensen onvoorstelbaar is. Maar toch is het zo. Daarom geef ik het hier. Ander voorbeeld: naar ratio…

Je bent blind door je omgeving. Leg maar eens wat teksten voor aan je doelgroep en dan weet je waarom we dit doen.

Terug naar de beginvraag : wil je meer of minder lezen?

Ho stop. Ik heb het hier niet over jezelf ontwikkelen of literatuur waarderen. Ik heb het over je werk. Over die adviesaanvraag, die briefing, dat besluitstuk… je inbox (!). Zou je daar liever meer of minder tijd aan kwijt zijn? Precies.

Duidelijk schrijven is fijn voor iedereen. Het scheelt je lezers heel veel tijd.