Ooit volgde ik een verkooptraining waarin we leerden dat het belangrijk is om een praatje pot te maken met potentiële klanten. Maar, zo werd ons op het hart gedrukt, heb het nooit over weer of verkeer. Want dat is zo ontzettend cliché. Ik moest meteen aan de Stamgasten denken, de strip van Toon van Driel. Daarin kwamen 2 vogels voor die het altijd over het weer hebben: Het is fris hè? Ja, heel fris. Zeker voor de tijd van het jaar. – het ongemak spatte ervan af.
‘Mooi pand heeft u’
En als je echt niet weet waar je het over moet hebben, dan kun je het altijd nog hebben over het gebouw waar je klant zit. Mooi pand heeft u. Die laatste tip is helaas beperkt toepasbaar. Want ik krijg het niet uit mijn mond als ik ergens op een troosteloos industrieterrein een kantoor binnenloop dat onderdeel is van een grote stalen loods. Leuk hoor dat blauw en wit. Inmiddels weet ik beter. Ik heb namelijk gemerkt dat alle – echt alle – mensen die mij voor het eerst ontvangen zélf over weer of verkeer beginnen. Ik vermoed dat dat komt omdat het veilig terrein is, je weet dat de ander er altijd over kan meepraten. In die eerste paar minuten dat je elkaar ontmoet, wil je het gezellig houden. Je begint geen pittige discussie terwijl je je jas ophangt.
Niemand houdt van klagers
Ik denk wel dat er een ander taboe is: klagen. We doen het als Nederlanders graag (tenminste, dat is het idee – volgens mij is het de mens eigen om af en toe eens lekker te klagen). En als je het over weer of verkeer hebt, ligt klagen vaak op de loer. Als het een beetje regent, gaan ze allemaal op de rem staan. – Ik stond laatst een uur vast omdat Rijkswaterstaat een hele baan had afgekruist omdat er een auto met pech op de vluchtstrook stond. Waarvoor is die vluchtstrook er dan? Mensen identificeren de boodschap nou eenmaal met de boodschapper. Roddelen is vanuit dat perspectief ook onverstandig, omdat de luisteraar onbewust jou ziet als die vreemdganger waar je het over hebt.
De kracht van de stilte
Ik vertelde net al dat de mensen die mij ontvangen zélf beginnen over weer of verkeer. Dat komt omdat ik geen probleem heb met stilte. Natuurlijk moet het niet ongemakkelijk worden, maar meestal gaat het heel natuurlijk; je houdt zelf even je mond en de ander gaat vanzelf praten. En dan maakt het helemaal niets uit dat hij een cliché-onderwerp aansnijdt. Het is tenslotte ook voor iedereen een gemakkelijk onderwerp.